Zit je regelmatig op LinkedIn? Dan zie je een hoop berichten voorbijkomen van ondernemers die lekker op vakantie zijn (en dan toch een LinkedIn bericht plaatsen), aan het zwembad zitten met hun laptop voor een workation (water en een laptop gaan niet goed samen) of juist doorwerken op een dag dat iedereen vrij is.
Wat het bericht ook is, of iemand nou vrij neemt of niet, we kunnen hier in ieder geval uit opmaken dat vrij nemen – en erger nog: vakantie nemen – een dingetje is voor veel ondernemers.
Waar je vroeger in loondienst gewoon vrolijk 20 vakantiedagen had, en die zonder probleem opnam, heb je nu als zelfstandig ondernemer eigenlijk geen vakantiedagen meer. Omdat het er zo veel of zo weinig zijn als je zelf wilt, moet je er opeens over nadenken, erbij stilstaan en het niet vergeten. Het is even wennen. Eigenlijk went het nooit.
Stoer om door te werken, cool om druk te zijn
Hoe komt dat toch, dat het zo lastig kan zijn om vrij te nemen als je eigen baas bent? Of dat het in ieder geval iets is waar je veel meer over nadenkt dan je in loondienst ooit hebt gedaan?
Mogelijk komt dat omdat alle andere ondernemers er een mening over lijken te hebben.
“Ik heb geen tijd voor vakantie, ik werk 80 uur per week,” zegt de een. Goh, nou, denk je, dat zal wel een succesvolle ondernemer zijn! Grote kans dat die alleen over een paar jaar instort omdat ze nooit vrij zijn, maar dat is een ander verhaal.
“Ik ga 3 maanden per jaar op vakantie,” zegt de ander. Goh, nou, denk je, dat zal wel een succesvolle ondernemers zijn! Grote kans dat ze alsnog zitten te werken terwijl hun partner ergens een drankje doet of dat leuke stadje bekijkt. Maar da’s een ander verhaal.
Je ziet nooit het hele plaatje. Altijd alleen maar iemand die of stoer wil doen door te zeggen hoeveel ze wel niet werken of het heel cool vindt om onder een palmboom te werken. Het blijft toch werken.
Verandering van cultuur
Om een goede balans te vinden tussen werken en niet werken is best veel nodig. Oké, als je de eerste 2 jaar van je ondernemerschap écht geen tijd hebt voor vakantie en écht geen geld hebt voor een verre vliegreis en écht graag die langlopende opdracht wil binnenhalen, dat kan. Je bent niet de enige die bij de gate van de vlucht naar Spanje nog je werkmail zit te checken.
Je merkt wel dat 80-urige werkweken en nooit vrij nemen begint te verdwijnen. Het is niet meer stoer, niet meer cool, niet meer nodig. Steeds vaker gaan mensen – ja, ook mannen – minder werken zodra er kinderen komen. En steeds vaker ook zonder kinderen. Want we leven niet meer om te werken, iets wat vroeger veel normaler was.
Minder werken, meer self-care
Op LinkedIn stond een tijdje terug een post van een jonge vrouw die ongeveer een jaar eerder voor zichzelf was begonnen. “Maar wat doe je dan als je een vrij dag hebt?” vroeg ze oprecht. Ze vond alleen werken leuk, verder niks. Hm, is dat gezond? Wordt werken dan niet een obsessie, een verslaving?
Om goed te kunnen functioneren, om lekker te kunnen slapen, om tijd te nemen voor het sporten en je sociale contacten, kun je niet alleen maar aan het werk zijn. Hoe leuk het ook is.
Als je de hele dag zat te gamen of te lezen of te punniken dan zouden mensen er ook wat van zeggen. Hoe leuk het ook is.
Elke obsessie, elke verslaving, is niet gezond en niet goed voor je lijf en je hoofd. Werken dus ook niet. Niet leuk om te horen, maar je kunt het de meeste ondernemers vragen en die zullen het ermee eens zijn. De uitzonderingen zijn op één hand te tellen.
Hoe neem je vrij
Maar hoe doe je dat dan, als je te veel werk hebt, geen buffer hebt om 2 weken geen geld te verdienen of net ondernemer bent en het niet vindt kunnen om nu al vakantie te nemen.
5 tips en tricks voor tijdens je afwezigheid:
- Schrijf een goede out of office waarin je duidelijk aangeeft of en hoe mensen je kunnen bereiken. Wacht niet met je afwezigheid communiceren als je al weg bent, maar zet het een maand van tevoren al in je handtekening. Bel en mail je lopende klanten en je vaste klanten ruim van tevoren. Moet je opletten dat ze opeens nog iets van je willen voordat je met vakantie gaat.
- Als je je afwezigheid goed plant en goed communiceert dan heb je waarschijnlijk meer werk voor en na je vakantie. Zorg wel dat het niet te druk wordt en zo alsnog moet doorwerken tijdens je vakantie. Met een goede, eerlijke planning en het woord “nee” kun je een hoop.
- Zorg voor een back-up freelancer als er wat gebeurt tijdens je vakantie. Bijvoorbeeld een vakantie-VA om de telefoon op te nemen en alleen de mails aan jou door te sturen die urgent zijn, iemand die problemen tijdens jouw afwezigheid kan oplossen (stel er gaat een site plat) of een mede-ontwerper die spoedklusjes kan oppakken voor je vaste klanten. Heb je iemand? Communiceer dit dan van tevoren met iedereen, zet het op je site en in je handtekening.
- Hou je eraan. Echt vrij nemen is belangrijk. Probeer dit eens: schrijf vooraf al je twijfels op en schrijf achteraf op of die waar bleken te zijn. Bijvoorbeeld: het aantal e-mails dat je denkt te krijgen, het aantal problemen dat zich zal voordoen, het aantal klanten die je niet te pakken krijgen, etc. Waarschijnlijk, hopelijk, valt het allemaal mee. Pak de volgende keer dat je vrij wilt nemen je conclusies erbij. En zie dat de wereld niet vergaat als jij vakantie neemt. Lukt een vakantie van 3 weken nog niet, neem dan een week vrij. Of een dag.
- Zorg dat je onmisbaar bent. Stel je vaste groenteboer gaat met vakantie, waar je pas achter komt als je voor een gesloten rolluik staat, en je gaat op zoek naar een ander. Deze is eigenlijk veel beter! En aardiger en goedkoper. Als je oude groenteboer terug is van vakantie ga je niet meer terug want je hebt een betere vervanger gevonden. Dat moet jou natuurlijk niet overkomen. Maak jezelf onmisbaar en zorg dat mensen ernaar uitkijken om weer met je te werken als je terug bent.
Zo. Hopelijk ben je geïnspireerd en gerustgesteld om wat vaker vrij te nemen. En nu blokken in je agenda. Het mag.
